1e Unimog Holzfäller Wintertreffen

Niet alleen de titel, die we ook voor dit verslag ‘gestolen’ hebben, maakt ons razend nieuwsgierig, vooral het vervolg daarop. En dat is nog los van de eerste regel waarin vermeld wordt dat het ‘Eerste Unimog Holzfäller Wintertreffen’ op vrijdagavond zal beginnen en pas eindigt op zondagmorgen. Daar weer onder staat, een tikje verloren, dat genodigden kunnen komen en gaan wanneer ze willen. Pas daarna wordt de vraag beantwoord wat er gedaan gaat worden op dit unieke, en vermoedelijke enige, Wintertreffen. Oké, dat het iets met Unimog’s te maken heeft is wel duidelijk en om je te overtuigen dat het een Wintertreffen is hoef je alleen maar een paar stappen buiten de deur te zetten, brrr. 

De titel verklaard. Spreek je, ‘net als de Unimog’ Duits, dan kun je nog wat meer uit de titel opmaken. ‘Holz’ is Duits voor hout en ‘fällen’ is het Duitse werkwoord voor vellen. Een ‘fäller’ is dan een ‘veller’ en plak je die twee aan elkaar, dan staat er ‘houtveller’ ofwel een ‘Nederlandse’ houthakker. Nu snijdt de vervolgzin op de titel ineens hout, want die luidt “We gaan met behulp van zoveel mogelijk Unimog’s en aanbouwwerktuigen een flink aantal bomen van zo’n 15 tot 20 meter hoog vakkundig omleggen”. Dat is in een notendop hetgeen dit weekend gaat gebeuren. De uitnodiging komt van Paul van der Valk, want die heeft een partijtje bomen op zijn erf staan die om mogen omdat ze al meerdere keren stormschade hebben opgelopen, er niet meer uitzien en het gevaar van omvallen beginnen te vormen. Zo’n vijftien Unimog’s met ‘bemanning’ melden zich aan. Heb je daar dan met zoveel mannen en hun gereedschap een heel weekend voor nodig?

Boven: De imposante Unimog van Cock. 

Onder: We hebben er in het verleden een uitgebreid verslag van gepubliceerd, de bijzondere, Franse Acmat van Paul. Hoort er dit weekend niet bij en staat dus zijdelings op het terrein geparkeerd.

‘Werkfeest’. Jazeker, want het gebeurt in een weekend en in principe betekent dat voor de meeste mensen ‘in hun vrije tijd’. Waarom er dan niet met gelijk gestemde clubleden een ‘gezamenlijk werk-feestweekend’ van maken? Dus niet alleen werken, maar ook kamperen, een dag stamppot op het menu, een keer snert eten, bier drinken en, niet te vergeten, met zijn allen rond een kampvuur zitten en gezellig bijpraten. Zo gezegd, zo gedaan. Als geschreven gaat het feest zaterdag 19 februari als gevolg van de verwachte storm niet door, maar afgelopen zaterdag 26 februari is het zover. Of alle vijftien aangemelde clubleden aanwezig zijn die dag hebben we verzuimd na te tellen, maar het aantal deelnemers heeft zeker tussen de tien en vijftien mannen (en vrouwen!) gelegen. Een klein stukje werk is de dames en heren al uit handen genomen, want een knoert van een populier heeft de storm niet overleefd en is onvrijwillig ter aarde gestort. Alsof hij vooraf weet heeft gehad dat ‘snoodaards’ hem om wilden gaan leggen. Frappant mag je het noemen dat de deelnemers de hele dag ‘geplaagd’ worden door stralend weer. Wellicht kil voor veel mensen, maar deze mannen en vrouwen horen we daar niet over klagen; die werken zich vandaag wel warm.

Boven: Knijpen en kloven, in dit geval van een deel van de populier. En dit is nog zeker niet het onderste deel van de stam!

Nijvere werkvloer. De bedoeling is niet alleen de bomen om te leggen, maar ook die gelijk te ‘verwerken’. Naast de gevallen populier mastodont staan er nog een aantal naaldbomen en ieder die wil mag er een omleggen. En wie appelen vaart, die appelen eet, luidt het spreekwoord, dus heb je een houtkachel, vergeet dan niet een vrachtje mee naar huis te nemen! Zaterdag rond de klok van 09.00 uur gaat het ‘houthakkers feest’ met de Unimog’s en aanbouwmachines van start. Als wij later in de ochtend arriveren horen we in de verte al het lustig snorren van meerdere kettingzagen. Maar het zijn niet alleen kettingzagen. Het is vooral een kakofonie van geluiden die onze oren bereiken maar ook visueel gebeurt er van alles. Er wordt gehesen, gelierd, geknepen, gekloofd en versnipperd. En veel daarvan gebeurt met behulp van een Unimog, hetzij via een PTO of anders hydraulisch. Potjandorie, hier wordt serieus gewerkt!

Boven: Links Cock druk doende met ‘een schijfje populier’. 

Boven twee keer: Nico ‘voert’ de versnipperaar met de afgezaagde takken van een van de omgelgde naaldbomen. Dat gebeurt met de nodige decibels en de gehoorbeschermer is derhalve beslist geen overbodige luxe. De versnipperaar wordt aangedreven door de PTO (Power Take Off, ofwel aftakas) van een Ford 8200 tractor. De snippers verdwijnen in de laadbak van een YA-314 leger DAF.

Onder: Nog een ‘vreemde eend in de bijt’, de M-274 Mechanical Mule. Een ‘mule’ is het Engels voor een muildier, zijnde een kruising tussen een ezelhengst en een paardenmerrie. Ze zijn vooral populair als lastdier. Net als in bijvoorbeeld de Vietnam oorlog voor het dragen van de uitrusting van soldaten wordt de M-274 door Paul eveneens gebruikt als lastdrager zoals je ziet. Voor zover we weten zouden er drie stuks in Nederland zijn, maar is die van Paul het enige rijdende exemplaar. In het verleden hebben we een uitgebreid verslag gemaakt over zijn 1/2 ton’s truckje dat ontworpen is door Willys.

 

Boven: Links Richard (met zijn dikke baard, veiligheidshelm, gehoorbeschermer en zonnebril benadert hij het meest onze voorstelling van hoe een noeste houthakker er uit ziet) die je ook op de openingsfoto al aan het werk hebt gezien en rechts Paul. Nog altijd bezig met die enorme populier… 

Boven: Is niet heel moeilijk geweest voor de leuke hond van Nico om een stok te vinden, maar het beestje er mee slaan? Vergeet het maar, nooit en te nimmer!

Boven en onder: De steevast in opperbeste stemming verkerende Cock de Roon, respectievelijk voor aanzicht en achter aanzicht. Met name laatst genoemde aanzicht omschrijft haarfijn Cock’s levens instelling.

Onder en boven: In de werkplaats gezamenlijk lunchen onder de toeziende ogen van een Nekaf en een aantal YA’s met ‘verschillende’ getallen (YA-126 en YA-328). Aan de andere zijde van de werkplaats staan er namelijk nog een paar.

Boven: Jazeker, de Unimog mannen denken aan het milieu; biologische olie voor de kettingzagen.

Onder: Met zoveel brandhout is het tamelijk logisch dat er in de werkplaats een houtkacheltje brandt in geval je je een beetje op wilt warmen.

Boven: Dampende snert met héél veel smeuïge worst mag zich verheugen in gretige aftrek, heerlijk.

Boven: Cock krijgt van een jeugdige deelnemer een door hem zelf aangepast Unimog modelletje.

Onder: Deskundige uitleg aan de aanwezige ‘Holzfäller’ hoe een boom om te leggen en waar terdege rekening mee gehouden dient te worden.

Boven: Een andere, meer ludieke interpretatie van ‘aan de bar hangen’. 

Boven: De berg snippers na afloop van het treffen is op zijn zachtst gezegd ‘imposant’.

Boven: Ongeveer halverwege het moment dat een naaldboom van een jarenlange verticale positie overgaat in een kortstondige horizontale positie, genomen vanuit het perspectief van vriend en collega Jan Houtkoop. De boom wordt omgetrokken door een lier, maar zodra de boom gaat vallen is de spanning van de kabel zoals je ziet.

Boven: De wil om te werken is er ook bij de jeugd!

Boven: Het definitieve einde van de ‘popel’ nadert.

Boven: De stam is te dik om in één keer doorheen te kunnen zagen. Een motorzaag met een lang blad zou dat probleempje ‘in één keer kunnen oplossen’, maar niemand heeft die toevallig bij zich. Gerekend is op het vellen van de dennenbomen (het plan was in eerste instantie om de populier te laten staan) en die zijn veel dunner dan de populier.

Boven: ‘Ladies at work’, maar anders dan de mannen kun je verderop zien.

Boven: Vriend en collega Jan Houtkoop heeft al snel dorst en neemt wat ‘vuurwater’ tot zich. Daarna fotografeerde hij ‘als een raket’… 

Onder: Een Unimog 1300L met kraan uit 1987. Let op het maatje banden…

Boven: De voorbereidingen voor het omleggen van een lange naaldboom. Om de boom exact op de gewenste plek te laten neerploffen wordt voor de zekerheid een lierkabel bevestigd. 

Boven: Een tweede versnipperaar wordt door twee Unimog’s aangedreven. Links met behulp van hydrauliek en rechts middels een PTO.

Boven en onder: De ‘Lady still at work’ en op de foto onder zie je het uiteindelijke, gewenste resultaat. Een reuze steeksleutel, misschien bedoeld om jonge boompjes in de grond te draaien?

Boven: Het laatste stukje stronk van de populier met zijn wortels wordt enkele keren hoog opgetild om hem vervolgens te laten vallen zodat zand en aarde los komen van de stronk.

Boven: Nico vanuit zijn Ford tractor.

Boven: De hoogste naaldboom heeft een door ons geschatte lengte van 17,5 meter. Een volwassen persoon met een gemiddelde lengte van 1,75 meter gaat er zo’n tien keer in hebben we uitgerekend.

Boven drie keer: Het neerstorten van de eerste naaldboom gezien vanuit het perspectief van uw schrijver. Als je goed kijkt zie je op de bovenste foto van de drie de lierkabel strak staan. Op de middelste foto zie je deze ook nog, maar daar delft de boom al het onderspit.

Onder: Direct worden de takken van de naaldboom verwijderd en in de versnipperaar geduwd.

Onder: En hopsakee, daar gaat nummer twee. Die wordt niet omgezaagd, maar heel makkelijk opgetild en omgeduwd. Heel best was hij dus al niet meer.

Boven en onder: Nummer twee legt het loodje. Daarna maken Jan Houtkoop en ondergetekende zich op om naar huis te gaan. We hebben genoeg kunnen genieten van de ‘U’ van Utility die de Unimog bij uitstek kenmerkt. Utility valt moeilijk te vertalen, maar zou je kunnen omschrijven als ‘noodzakelijk om te kunnen werken’. En yep, thuis wacht ook ons nog het nodige ‘utility’ werk. De Unimog Holzfäller zijn nog wel een poosje zoet met de resterende naaldbomen naar het zich laat aanzien. Eenmaal klaar wacht hen nog een avond met stamppot en gezellig napraten onder het genot van een welverdiend biertje. Valt dat niet in de categorie ‘na gedane arbeid is het goed rusten’? Na nog een nachtje slapen is het 1e Unimog Holzfäller Wintertreffen zondagmorgen voorbij als de deelnemers voldaan huiswaarts keren, al dan niet voorzien van een vrachtje brandhout. We zijn razend nieuwsgierig of er in de toekomst ooit nog een 2e Unimog Holzfäller treffen zal komen. Heb je toevallig nog wat bomen staan die om moeten, het treffen mag ook in de lente, zomer of herfst.

Fotografie: Jan Houtkoop & Martin Brink. Tekst: Martin Brink.