Franse 6×6 exoot

Waar we het in vredesnaam nu over hebben? Troost je, ‘Ateliers de Construction Mécanique de L’Atlantique’ is minder bekend dan Franse wijn en kikkerbilletjes, ook al kort je het af tot het meer gebezigde ACMAT (of soms ALM-ACMAT). ACMAT wordt in 1954 opgericht als ALM SA (Ateliers Legueu Meaux) door René Legueu en produceert dan militaire voertuigen met wielen (dus geen rupsvoertuigen). Het bedrijf staat in het Franse Meaux, maar verhuist in 1964 door toedoen van zoon Paul naar diens huidige vestigingsplaats Saint-Nazaire, naar verluidt om dichter bij zijn vader te zijn. Het is ook zoon Paul die tevens ACMAT SA opricht, de afkorting van het al genoemde Ateliers de Constructions Mécaniques de l’Atlantique. Het bedrijf richt zich in eerste instantie op de productie van onderdelen, later componenten met aansluitend militaire voertuigen. Het heeft meerdere patenten op haar naam en de voertuigen worden vooral bekend als zijnde simpel, betrouwbaar, solide en van hun gemeenschappelijke onderdelen. Tachtig procent, meer dan 3.500 onderdelen kun je terugvinden in de hele productlijn van het bedrijf. Onderdelen en componenten kunnen onderling uitgewisseld worden, ook van voertuigen die dertig jaar terug zijn gebouwd. Cabines, componenten voor de structuur, motoren en aandrijflijnen zie je over de hele lijn terug. Niet geheel toevallig zijn ze in beginsel gericht op met name Afrikaanse en Aziatische landen die zich geen dure, ingewikkelde voertuigen kunnen veroorloven. ACMAT is een dochteronderneming van Arquus Defense, voorheen Renault Truck Defense, dat op haar beurt weer een dochteronderneming is van Renault Trucks (sinds mei 2006). En iedereen weet natuurlijk dat Renault Trucks vanaf 2001 behoort tot de Volvo Group…. 

‘Groene’ liefhebber pur sang… We zitten aan tafel bij de 52-jarige Paul van de Valk, voormalig exporteur en tegenwoordig chauffeur. Paul is woonachtig op een mooi plekje in het westen van het land. Voor ons verhaal veel belangrijker is dat Paul zijn hobby militaire voertuigen zijn, met een lichte voorkeur voor de wat zeldzamere dan wel bijzondere exemplaren ‘binnen dat genre’. We noemden eerder al de tamelijk zeldzame Mechanical Mule (M274) welke hij in bezit heeft en waar we eens een artikel over schreven. In Nederland zijn er maar een stuk of drie, waarvan er twee voor zover we weten in de restauratiefase verkeren. De Mechanical Mule van Paul zou daarmee de enige rijdende zijn in Nederland, naast enkele exemplaren in België als we dicht bij huis blijven. 

De kennismaking en aanschaf. De ACMAT op de foto komt in 2018 bij Paul in beeld. In eerste instantie is hij helemaal niet op zoek naar een auto als hij getipt wordt over de ACMAT’s . Volgens die tip zouden er een aantal ACMAT’s met 6×6 aandrijving en dubbele cabine bij een dumphandel in Frankrijk staan. Hij doet dan ook niets met de info. Het verhaal krijgt een wending als Paul een auto moet wegbrengen naar Lyon en op de terugweg praktisch langs deze dumphandel komt. Waarom dan niet een kijkje nemen? Inderdaad vindt hij daar een stuk of vijfentwintig tot dertig ACMAT’s die te koop zijn. Aan al die voertuigen mankeert echter wel wat. Stoelen niet compleet, banden waar wat aan mankeert, een lampenglaasje dat ontbreekt; al dat soort mankementen. De auto is echter leuk, bijzonder en, naar later blijkt, uiterst zeldzaam. Paul denkt niet lang na en schaft er een aan. Met de aanbieder spreekt hij af (Paul spreekt uitstekend Frans) de vraagprijs te betalen, maar dan wel met de restricties dat hij twee dagen wil sleutelen om de auto van zijn keus compleet te krijgen. Het is juli 2018 als Paul zijn ACMAT in Nederland registreert.

Connecties. Eenmaal in Holland blijkt de auto in prima staat. Kan ook haast niet anders, want er staan slechts 20.000 kilometers op de teller. Vreemd genoeg zijn wel de drukgroep en de koppelingsplaat kapot (ra ra hoe kan dat?) welke dan ook worden vervangen. Op onze vraag of het niet moeilijk is om aan onderdelen te komen voor zijn ACMAT antwoord Paul dat hij inderdaad moet onderzoeken hoe dat in te vullen. Wel heeft hij de mazzel dat een vriend van hem in Frankrijk goede contacten heeft met de fabriek. Kijk, dat noemen wij nu ‘vitamine R’, waarbij de ‘R’ staat  voor ‘relaties’. 

Waarom de ACMAT tamelijk zeldzaam is. De uit 1996 stammende ACMAT van Paul, type TPK 6-35 TSR, is geen veel voorkomende verschijning en dat heeft zo zijn redenen. In het land van herkomst moet een militair voertuig tenminste 40 jaar oud zijn wil het in particuliere handen mogen komen. Nummer twee is dat toen ACMAT onder Renault vleugels kwam, tevens afgesproken wordt dat ze ook dan (na die tijd) niet privé verkocht zullen gaan worden. De auto’s die her en der beland zijn worden terug gekocht, gereviseerd en geëxporteerd naar derde wereld landen. Nummer drie is dat de ACMAT’s die gebouwd zijn vrijwel allemaal voorzien zijn van een enkele cabine. Er komt echter een moment dat het Franse leger een nieuw communicatie systeem aanschaft dat door drie man bediend moet worden. Er wordt ACMAT gevraagd voor een dubbele cabine trekker uitvoering (het communicatie systeem bevindt zich in een losse trailer), maar dat is in eerste instantie niet mogelijk. Uiteindelijk geeft het bedrijf toe en worden er een (beperkt) aantal gebouwd. Hoeveel precies is echter duister. Paul schat dat het er misschien dertig, hooguit vijftig zijn geweest. De exemplaren bij de Franse dump zijn afkomstig uit België waar een zending is terecht gekomen en die de handelaar gekocht heeft en terug gehaald naar Frankrijk.

Boven: TSR staat voor Tracteur Semi-Remorque. Waar TPK voor staat heeft Paul nog niet kunnen ontdekken en ook enkele pogingen van schrijver dezes lopen op niets uit. Wie het weet mag het melden!

Boven en twee maal onder: De ACMAT van Paul is uitgerust met een Perkins zescilinder dieselmotor met turbo en intercooler. Die motor heeft een inhoud van circa 6.000 cc (zes liter) en levert 210 pk. Perkins is een bekende leverancier van dieselmotoren en filters voor bijvoorbeeld onderhoud zijn makkelijk verkrijgbaar. Achter de motor een handgeschakelde zesversnellingsbak van ZF. Het tandemstel achter wordt permanent aangedreven (beide assen zijn voorzien van een zogeheten doorsteek differentieel), terwijl de vooras bij te schakelen is indien de situatie dat vereist. De pook voor het inschakelen van de vooras zit rechts ter hoogte van de rugleuning van de bestuurdersstoel, evenals de pook voor het inschakelen van de lage gearing. De twee assen van het tandemstel zijn identiek en kunnen uitgewisseld worden. Een differentieel tussen die twee assen (langsdifferentieel) is er niet. Dat voel je in (scherpe) bochten, want dan wringt het achter een beetje. De assen zijn echter zo sterk uitgevoerd dat die starre verbinding geen probleem vormt. De hele ACMAT is zwaar en lomp sterk gebouwd ook al zou je dat bij een eerste aanblik beslist niet zeggen. Ook wij waren in eerste instantie in de veronderstelling dat de ACMAT ongeveer in dezelfde gewichtsklasse zou vallen als Unimogs van rond de drie ton. Je hoeft er echter niet vreemd van op te kijken dat het lege gewicht van de ACMAT circa 6,3 ton is en het maximum totaalgewicht 22 ton is. “In verschillende opzichten denk ik dat het sterker is dan een Unimog” laat Paul met een onverholen grijns vallen. “Ik heb met meerdere Unimog mensen de ACMAT grondig bekeken en die waren het zowaar met me eens”.    

Boven: Het tandemstel met doorsteek differentieel.

Boven: Het schema voor de vierwielaandrijving en zijn lage gearing.

Boven: De cockpit met flink formaat stuur. De stoelen zijn van Isri en horen beslist niet van origine in de ACMAT…    

Boven: De versnellingspook met boven het schakelschema het pookje voor de handrem. De remmen worden overigens servo-hydraulisch  bediend. 

Onder: De cabine zit vol met stickers zoals aanbevolen vloeistoffen en de correcte, te hanteren bandenspanning.

Boven en onder: Paul van de Valk in en voor zijn ACMAT. Let op het logo waarop ALM te lezen valt.

  

Boven: De twee 12V accu’s (samen 24V) vind je in een aparte ruimte onder de linker voordeur van de cabine. 

Onder: Twee brandstoftanks van ieder 125 liter, dus ook als één van de twee kapot geschoten zou worden of op een andere manier lek zou raken kun je nog blijven rijden. Met het hendeltje kies je voor de linker of de rechter brandstoftank. Het verbruik van de ACMAT ligt op circa 40 liter per 100 km. De actieradius zou zo’n 700 km. zijn. Topsnelheid is 90 km/h in de hoge gearing; in de lage gearing 45 km/h. De waaddiepte is 0,90 meter terwijl met volle belading hellingen van maximaal 35% genomen mogen/kunnen worden.

Boven: Een wiel van de ACMAT. Het ventiel wordt veilig beschermd tegen afscheuren door ongewenste impact van buitenaf. Let ook op de dikte van het materiaal van het wiel dat je een goede indicatie geeft van de ‘lomp sterke bouw’ van de ACMAT. Aan de hand van die dikte zou je denken met een licht metalen wiel van doen te hebben. Niets is minder waar. Gewoon van ijzer! De bandenmaat is 335/80R20.

Boven: Standaard horen er twee reservewielen bij de ACMAT waarvan er één op het dakrek ligt. Een rol moet het naar beneden halen van het wiel vergemakkelijken.

Boven: De vooras. Onder: De schotel voor de trailer.

Boven: In de voorbumper vind je bij veel uitvoeringen een lier, maar de ACMAT met dubbel cabine vormt een uitzondering. Die plek wordt op de ACMAT uitvoering van Paul ingenomen door een (gereedschap)kist welke Paul gebruikt om zijn spanbanden in op te bergen.

Onder: Wel erg makkelijk is dat Paul een hele berg aan documentatie van de ACMAT heeft.

Boven: De ACMAT met achter zich een drie-assige semi Broshuis dieplader van een vriend van Paul (Nico) met daarop de DAF YA 328 van Paul. Die Broshuis trailer is eigenlijk te lang maar ook is het eigen gewicht te hoog. Om die reden heeft Paul zich recent een twee-assige Ozsan semi dieplader ‘cadeau gedaan’ van 5.750 kg (max. 34 ton). Hieronder nog een aantal voorbeelden van de ACMAT zoals Paul de auto’s vond op de dump en de ACMAT in actie. 

Boven: De ACMAT die Paul kiest en waar hij aan gaat sleutelen om deze compleet te krijgen.

Boven: De ACMAT met een soortgelijke trailer als de communicatietrailer welke de Fransen gebruiken.

Boven en onder: De ACMAT voor de Broshuis semi dieplader van vriend Nico.

Boven: De ACMAT met de kort geleden aangeschafte semi dieplader van Paul zelf.

Fotografie: Martin Brink m.m.v. Paul van de Valk en één foto hierboven van internet met de Franse president Emmanuel Macron in een ACMAT. Tekst: Martin Brink.