Wings and Wheels Ursel 2018 (deel 1)

Het Wings and Wheels is niet alleen een militair evenement. Hooguit zou kun je stellen dat de nadruk daar op ligt. Ieder jaar valt er, naast de uitgebreide militaire opzet, genoeg anders te doen en beleven. Dit jaar is bijvoorbeeld de Belgische Unimogclub uitgenodigd en wordt het evenement opgeluisterd door een fors aantal oldtimers. Verder is er een beurs met tientallen stands met vooral legerspul maar ook andere spullen, uiteraard uitgebreide catering, is er een grote feesttent, vallen er modelbouw en maquettes te bewonderen, kunnen kids zich, behalve laten sminken, vermaken middels tal van activiteiten, zijn er vliegtuigen op de grond en in de lucht met vliegshows, wordt aan re-enactment  gedaan (naspelen of uitbeelden van historische gebeurtenissen) en ga nog maar even door. Ieder jaar weten zo’n 12.000-13.000 mensen de weg naar Ursel te vinden en dat worden er ieder jaar weer wat meer, afkomstig vanuit alle windstreken van Europa. 

Vooruit geschoven delegatie Ad… Vrijdag kunnen de deelnemers al aanrijden en hun kampement opslaan. Voor terrein.nu fotograaf Ad Woolthuis behoren de ‘Army Shows’ tot zijn favorieten en niet heel verwonderlijk neemt hij er een dag vrij voor op en is hij vrijdagmiddag derhalve al aanwezig. In dit deel 1 kun je zijn fotografische indrukken van de vrijdag en de zaterdag bewonderen. De vrijdagmiddag worden zijn indrukken gelardeerd met zo nu en dan een regensausje. De zaterdag en zondag is het stralend weer en krijgt hij zondag versterking van Jan Houtkoop en ondergetekende. 

Foto boven en hieronder: Kogels of ander geschut houdt hij niet tegen en hij kan branden als een fakkel deze tank. Is namelijk compleet gebouwd van hout!   

Dunnere spoeling? In de afgelopen jaren dat we verslag gedaan hebben, hebben we meerdere bijzondere voertuigen voor het voetlicht gehaald. Je kunt ze nog altijd terugvinden, hetzij hier op onze vernieuwde site (verslag van 2017) of anders duik je het ‘Archief’ in voor de verslagen van voorgaande jaren. Op onze oude site kun je die verslagen nog altijd lezen. Wil je als verslaggever met je verslagen niet in herhalingen vallen, dan betekent het onherroepelijk dat de spoeling dunner wordt. Een Willys MB of Ford GPW hoeven we niet meer voor het voetlicht te halen. Hoe bijzonder beide voertuigen zijn in geval je ze tegenwoordig in het normale straatbeeld tegen zou komen; hier in  Ursel rijden ze zo massaal rond dat je al gauw de tel volledig kwijt raakt. Als gezegd, toch komen we iedere keer weer leuke voertuigen tegen en zouden we we die niet meer tegenkomen, dan rechtvaardigt het kunnen zien rijden van al dat bijzondere (leger)spul, plus de onnavolgbare gezelligheid, een bezoek aan het evenement voor de volle honderd procent. Yep, de opzet van het evenement hebben Carl Smets en zijn Wings and Wheels crew uitstekend voor elkaar.

Boven: De Kübelwagen, de Duitse tegenhanger van de Willy’s en Ford jeeps. Voor de oorlog zijn de Duitsers al bezig met een militaire uitvoering van wat later de Kever zou worden. Die gewone tweedeurs KdF (Kraft durch Freude-Wagen) is niet geschikt als terreinauto en daarom ontwikkelt meneer Porsche een aparte versie, de vierdeurs Porsche Typ 62 (voorste deuren zijn de zogeheten suïcide deuren die tegen de rijrichting open gaan). Eind jaren dertig is het prototype af en dan doen er enkele exemplaren mee aan de inval in Polen. Daarbij komen de nadelen aan het licht zoals dat de auto niet langzaam genoeg kon rijden (is ook niet zo gek voor een Porsche) om marcherende soldaten bij te houden en de bodemvrijheid was veel te klein waardoor de auto in slecht terrein snel vast zit. Meneer Porsche wijzigt die tekortkomingen door de aandrijving en de bodemvrijheid aan te passen. Dat worden de bekende Kübelwagens zoals op de foto, Typ 82. 

   

Boven: Als we het bij het rechte eind hebben is dit een Austin 10 Staff Car. Zeer modern voor die tijd, want zoals je ziet is hij uitgevoerd met ‘ABS’. Moet ook wel met een 911 motor…. 

Onder: Ben je gek van motoren, dan is een bezoek aan het Wings and Wheels een bezoek meer dan waard. Niet alleen Amerikaanse en Duitse motoren, maar ook Engelse, Franse, Russische, Italiaanse motoren en ongetwijfeld nog een paar die we vergeten zijn. En ja, soms krijg je er zo’n mooie dame bij cadeau (om te fotograferen hebben we het over hoor!). Zeer vermoedelijk (inmiddels weten we het zeker!) rijdt zij op een Matchless G3L 350 cc OHV (contract 1943). Mocht het toch anders zijn, meld je!

Twee keer boven en twee keer onder: Een klein Renault rupsvoertuig met Duits kruis op de body; dat roept vragen op. Het loopt in ieder geval niet en daarom wordt het van de oplegger getakeld. Dat wordt met ruime belangstelling gadegeslagen. In deel 2 van dit verslag meer over deze excentriekeling.

Boven: Twee maal de derde uitvoering van de Ford Mutt (M151A2). De Mutt was in het Amerikaanse leger de opvolger van de Jeep. Alhoewel ontworpen en in eerste instantie geproduceerd door Ford loopt hij later ook bij AM General van de band.

Onder twee keer: De M29 Weasel Cargo Carriër van Studebaker werd tijdens WW II oorspronkelijk ontworpen om te opereren in de sneeuw, maar al snel wordt het voertuig populair in alle soorten van klimaat. De carrosseriebak bestaat uit één ‘huid’ van gelast staal en kan daarmee zonder preparatie vooraf het water in. Met zijn brede tracks (op de onderste foto) oefent het voertuig nauwelijks druk uit op de ondergrond (minder dan een staande mens) waardoor modder, sneeuw, zand en marsh met groot gemak ‘verslagen’ kunnen worden (lees: doorheen gereden). 

Boven: Duidelijk na-oorlogs, de Kreidler Florett.

Onder: De genie bouwt een klimtoren. Eerst mogen de kids klimmen en vervolgens langs een kabel naar beneden roetsjen.

Boven: Al de standhouders bij elkaar doen je vermoeden in een kampement van een leger te zijn beland.

Onder: Duitsers en Geallieerden huppelen vrolijk door elkaar, drinken samen een biertje en worden de grootste vrienden. Met een Duits uniform aan neem je uiteraard even de tijd om jezelf vast te leggen met een historische Duitse tank. Is dat niet mooi? Alles bij elkaar heb je namelijk geen tijd om oorlog te voeren… 

Boven: Steevast aanwezig op het Wings and Wheels. Ursel is ook niet zo heel ver rijden voor het Bevrijdingsmuseum Zeeland. Hier staan de mannen en vrouwen van het Bevrijdingsmuseum Zeeland aan de BBQ welke weggespoeld wordt met een of ander goudgeel goedje. Wat precies is duister, maar heb je het eenmaal op, dan mag je naar verluid niet meer rijden.

Boven: Zündapp en in de avondschemering natuurlijk met oorlogsverlichting. Onder: Ariel.

 

Boven: Op de achtergrond de grote feesttent.

Boven: Een Opel Kadett die we vorig jaar al tegen zijn gekomen maar waar we niet heel veel aandacht aan hebben geschonken. Daarom nu iets meer info. De historie van de Opel Kadett gaat terug tot voor de oorlogsjaren. Bekend is dat de Opel Kadett, in navolging van de Opel Olympia met zelfdragende carrosserie, het levenslicht ziet op 2 december 1936 en dan in verschillende uitvoeringen tot mei 1940 geproduceerd wordt. Met de introductie van de Kadett is Opel in feite Volkswagen voor met het bouwen van ‘een auto voor het volk’. In mei dat jaar stopt de productie van de Opel Kadett als de oorlog in alle hevigheid losbarst en de nazi’s de macht in de Opel fabrieken overnemen. Geen personenwagens, maar vrachtwagens en andere transportmiddelen worden er dan geproduceerd, puur uiteraard voor oorlogsdoeleinden. Tot die tijd zijn er dan 106.608 van de band gerold. De motor in de Kadett komt uit de Opel P4 en heeft een inhoud van 1.074 cc. In die jaren is het nog een zijklepper en uit het motortje weten ze 23 pk. te sleuren. Na de oorlog wil Opel een nieuwe, moderne derde versie van de Kadett uitbrengen die ze voor de oorlog al nagenoeg klaar hadden liggen. Echter leggen de Russen in 1946 beslag op de productietekeningen en productiebanden van de Kadett en die verdwijnen in 56 treinwagons richting Moskou. In 1948 rollen daar de eerste auto’s van de band, niet als Kadett, maar als Moskwitsch 400. Het verschil met de Kadett is ontstellend: de naam op de zijkant van de motorkap is anders! Pas in 1962 wordt de Kadett naam weer door Opel geherintroduceerd.

Boven: Volkswagen Type 181 Kurierwagen is de opvolger van de DKW Munga die tot 1968 werd geproduceerd. De bedoeling was dat deze opgevolgd zou worden door de ‘Europa Jeep’, een gezamenlijke samenwerking van Italië, Frankrijk en Duitsland. Die samenwerking loopt spaak en de Type 181 wordt het alternatief. Die heeft meer succes als de verwachting van Volkswagen en wordt zelfs in verschillende landen geproduceerd (onder meer in Mexico en geassembleerd in de V.S. waar de ‘Thing’ als CKD, Complete Knock Down geleverd wordt). Alle productielijnen bij elkaar geveegd zijn er 140.768 van Type 181 gemaakt. De auto had helaas alleen achterwielaandrijving, maar om de terreinvaardigheid een klein beetje te verbeteren was de bodemvrijheid verhoogd door het toepassen van een portaalas achter en kon een sperdifferentieel als optie geleverd worden. 

Boven: Steyr 680M 4×4, geproduceerd van 1960 tot circa 1984 door Steyr Daimler Puch AG in Oostenrijk. Destijds in verschillende uitvoeringen geleverd in Oostenrijk zelf (Österreichs Bundesheer) en in Zwitserland en Griekenland. Een dieselmotor met vermogens van 88-125 kW zorgde voor de aandrijving. 

 

Boven en onder: Eén ding is zeker leer je op het Wings and Wheels; soldaten hebben een hekel aan lopen… (de waarheid is dat van tijd demo rondjes worden gereden door de diverse voertuigen, waaronder motoren)

Boven: Mercedes-Benz L3500.

Onder: De zaterdag is het deze ‘episode’ van Wings and Wheels opvallend drukker dan in voorgaande jaren. De zondag is het in de morgen nog wat rustig, maar de middag haalt dat met gemak weer in.

Boven: GMC CCKW 6×6 2-1/2 ton cargo truck met open cabine, korte wielbasis en lier.

Onder: Een GMKb, ofwel een Groot Mannetje op een Klein brommertje….

Boven: Een Willys MB of Ford GPW, dat kunnen we zo op de foto niet zien. Waar het om gaat is de ijzeren stang op de bumper. Die is er om draden door te snijden die de Duitsers over de weg spanden. Met het voorraam neergeklapt, wat vaak gedaan werd door de Amerikanen, en zonder die stang, laat het zich raden wat er met je hoofd gebeurt als je voorbij komt rijden. 

Boven: De Volvo TGB 1111 is uitgevoerd met een softtop om plaats te kunnen bieden aan 90 mm anti-tank geschut.

Boven: Prachtige dubbeldekker tijdens een showvlucht geeft tevens inhoud aan het tweede deel in de naam van het evenement.

Onder: Een Ultra-light welke eveneens poogt de show te stelen.

Boven: De DKW Munga is de opvolger van de Kübelwagen en wordt vanaf 1956 tot 1968 door Auto Union in Ingolstadt gebouwd. Munga is de afkorting van Mehrzweck UNiversal-Geländewagen mit Allradantrieb. Bijna 47.000 zijn er gebouwd in drie carrosserie varianten zijnde  de Munga 4 voor personen vervoer, de Munga 6 als vrachtautootje met laadbak en de Munga 8 eveneens als vrachtwagentje maar met verlengde laadbak. De motor vind je ook in de personenauto’s van DKW/Auto-Union. de tweetakt driecilinder welke 40 ponies weet te peuteren uit de cilinderinhoud van 900 cc. In 1959 wordt de cilinder inhoud vergroot naar één liter (1.000 cc.) waarmee het vermogen naar 44 pk. stijgt. Circa 10 procent van de Munga productie verdwijnt richting de civiele markten.  De Munga heeft ook in het Nederlandse leger dienst gedaan als opvolger van de Nekaf. Dat is geen succes geworden en de reden dat het leger gauw weer terug overstapt naar de Nekaf.    

 

Boven en onder: De wereld van de miniatuur. Dat ze bedrieglijk echt lijken is een understatement. Kijk en oordeel zelf. De chauffeur in de tank boven bijvoorbeeld of de rook uit de uitlaten van de tank hieronder.

Boven: White M3A1 half-track of toch een White M6 half-track zoals het kenteken vermeld? De M6 zou uitgerust zijn met een 37 mm kanon, maar bleek in de praktijk waardeloos. Veel militairen sloopten het kanon er af voor andere toepassingen. Helaas hebben we de eigenaar niet aan kunnen spreken omdat we niet wisten van de M6 toevoeging op het kenteken zodat we veronderstelden met een ‘gewone’ White half-track van doen te hebben. Meer info is welkom!

Boven en onder: Willys uit de oorlog in Navy uitvoering. De uitvoering voor de luchtmacht is eveneens blauw, maar donkerder blauw zoals je op de foto hieronder ziet op de Willys M38.

   

Foto drie keer boven en foto hieronder: Kleine motortjes/scootertjes in overvloed, inclusief een ‘Dually model’ (dubbel lucht).

Boven twee keer: De, naar we aannemen, welbekende GMC DUKW-353, bijgenaamd Duck (eend). Het oorspronkelijke ontwerp is gebaseerd op de GMC AFKWX-353 6×6 truck met lange wielbasis. De licht plaatstalen huid met bootvorm werd op een gemodificeerd chassis en aandrijflijn van deze truck gezet. De ‘Duck’ was niet alleen goed in het water maar ook goed in het terrein ondanks zijn eigen gewicht van bijna 15.000 pounds (bijna 7 metrische ton). Totaal zouden er 21.147 gebouwd moeten zijn tijdens de oorlog.

Boven en onder: ‘s-Avonds is het groot feest in de prachtige feesttent. Dansen, live muziek en een bierpomp die roodgloeiend staat zijn de ingrediënten voor een zeer geslaagde feestavond. Ter verhoging van de feestvreugde is er nog een ‘ouderwetse striptease’. Yep, niet alleen (bijna) blote dames voor de mannen maar ook een (bijna) blote heer voor de dames. Fotograaf Ad vraagt zich na afloop serieus af of het dak er nog wel op zit van de feesttent.  

Boven: Hé, die kennen we van het NK Trial: Jos Godschalk als co-piloot van Kris Segers. Vanavond is Jos co-piloot van zijn vrouw op de dansvloer.

Boven: Carl Smets persoonlijk achter de draaitafel. Carl is, samen met zijn uitgebreide crew, verantwoordelijk voor het organiseren van het Wings and Wheels. Ze zijn ons inziens een standbeeld waardig met zijn allen.

Boven: 4×4 CMP truck (Canadian Military Pattern) van Chevrolet maar ook door Ford gebouwd. Meer dan een half miljoen zijn er gebouwd in verschillende uitvoeringen. Het ontwerp stamt al van voor de oorlog en ze worden in Canada gebouwd naar specificaties van het Britse leger. Ze zijn ook bedoeld voor gebruik in de Commomwealth landen die verbonden zijn met het Verenigd Koninkrijk en vandaar dat je het stuur in de auto ook aan de rechterzijde tegenkomt.  Chevrolet, dat tot het GM concern behoort, hangt er een 216 c.i.d. (cubic inch displacement ofwel 3,5 liter slagvolume) zescilinder lijnmotor in welke 85 pk levert. Ford doet het met twee extra cilinders welke in een V-vorm staan opgesteld. Inhoud is 239 c.i.d. (3,9 liter) en de chauffeur heeft in deze Ford uitvoering 10 pk meer tot zijn beschikking.

Boven: De Bedford QL hebben we vaker voor het voetlicht gehaald. Waarom? Vanwege die intrigerende trommeltjes op de voorwielen, weet je nog….? Zijn tegenwoordig te koop in Australië onder de naam Bush-winch.

Boven en twee keer onder: De Duitse ‘jeeps’ in de juiste volgorde van productie. Eerst in de oorlog de Kübelwagen, vervolgens de DKW Munga en als laatste Type 181 maar nu in camouflage kleuren.

Boven: De apart vorm gegeven Morris Commercial.

Boven: Ochtend ritueel, scheren.

Boven: Hollandse glorie met links de DAF YA 126 en rechts de DAF YA 324. 

Boven en onder: Kon je eveneens vinden in het Hollandse leger. En, wisten we niet, je kunt ze nog aan slingeren!

Boven en onder: Onbetrouwbare bronnen melden dat fotograaf Ad op de voorste rij zat…

 

Boven: Een ‘klontje’ Bombardier’s. De Bombardier is de in Canada geproduceerde VW Iltis met als belangrijkste extra lekkernij een sper in de vooras, daar waar de Iltis het alleen met een sper in de achteras moet zien te rooien. 

Onder: De Minerva is een door België in licentie gebouwde Land Rover die makkelijk te herkennen valt aan de schuin aflopende voorschermen. Maar klopt dat eigenlijk wel….? meer daarover in deel 2.

Boven: De Minerva, ook leverbaar in bruin.

Onder: Moet duidelijk zijn, de Unimog.

Boven: De ‘Traction Avant’ van Citroën.

Boven: Vorig jaar al voor het voetlicht gehad, de M274A2 met besturing op alle vier de wielen. De M274A2 heeft dezelfde karakteristiek als de M274 en de M274A1, alleen zijn de portaalasjes wat groter geworden en heeft de versnellingsbak wat andere lagertjes en veren gekregen.

Onder: Veldkeuken.

Boven: Renault Goélette Ambulance. Vorig jaar uitgebreid besproken. Onder: Renault F4.

 

Boven: De doordachte Pinzgauer 6×6.

Onder: Op de oldtimer show, twee Ford’s.

  

Boven en twee keer onder: Ook tussen de oldtimers te vinden, deze Willys CJ2A.

Boven: De Puch ‘G’….

Onder: DAF YT 514. Die wijsheid wordt ons in de schoot geworpen door Pasquelino van Rijn die we op Wings and Wheels tegenkomen, samen met Mark Jansen van Jansen Laro Parts. Maar Pasquelino weet ons nog meer te imponeren door langs zijn neus weg te vertellen dat de trailer een DAF YAA 602 is van 1954/1955. Voortaan noemen we hem geen Pasquelino meer, maar ‘Encyclopedietje’. 

 

Boven: Dodge Boyertown en inmiddels hebben we de eigenaar gesproken. Zijn Boyertown is gebaseerd op de Dodge WC 56 en dan heet het officieel een Dodge ‘Boyertown’ S7MA51.

Onder twee keer: Dodge Staff Car.

Boven en onder: Russisch, maar vraag ons niet hoe het heet…. We vermoeden een Ural motor, maar we staan open  voor de waarheid!

Boven: Dodge WC 53 three-quarter-ton (driekwart ton) caryall (algemeen vervoer).

Onder: Dodge WC12 half-ton closed cab weapons carrier.

 

Boven: Dodge WC51 three-quarter-ton weapons carrier.

Boven: FN AS24.

Boven en onder: De AEC Armoured Car Matador MK II werd ten tijde van WW II gebouwd voor het Engelse leger door Associated Equipment Company (AEC). Een hele mond vol en dit is een van de slechts 629 die er in drie versies gebouwd zijn. Is uitgevoerd met vierwiel aandrijving terwijl de voortstuwing voor de MK II en de MK III gebeurt door een AEC 197 diesel welke, afhankelijk van de uitvoering, 105-158 pk levert (78-118 kW). De MK I bood plaats aan drie inzittenden terwijl de II en de III een extra vierde inzittende mee kon nemen. Een 16-65 mm dikke bepantsering beschermde de inzittenden en de MK II kan met een QF 6 pounder de vijand zo nodig op zijn sodemieter geven. De lengte is met 5,18 meter bescheiden voor het type voertuig, makkelijk in stedelijke agglomeraties. Verder 2,74 meter breed en 2,54 meter hoog.

Boven: Austin ‘Tilly’.

Boven: Renault. Meer daarover in deel 2.

Boven en onder: De Dodge M37 three-quarter-ton cargo truck uit de vroege jaren 50. Boven in de marine uitvoering. De M42 is dezelfde auto maar met wat extra voorzieningen waardoor de auto ingezet werd als Commando wagen of Verkennings voertuig. In latere jaren krijgen ze de aanduiding M37B1 waarop enkele lichte (technische) verbeteringen aan onder meer bedrading, verbeterde synchronisatie van de versnellingsbak en een betere ophanging van het reservewiel aan de scharnieren van de deur aan de chauffeurszijde. 

Boven en onder: Tractor High Speed 18-ton M4 (en later M4A1 met bredere tracks), gefabriceerd door Allis-Chalmers Manufacturing Company. Aan de achterzijde een serieuze PTO aangedreven lier goed voor 40.000 pounds (dik 18 metrische ton)! Besturing gebeurde middels twee hendels die twee in olie gedrenkte banden in het differentieel bedienden (per kant remden), een gebruikelijke constructie op rupsvoertuigen in die jaren. De motor is een volledig gietijzeren Waukesha zescilinder lijnmotor met een inhoud van 817 cubic inch (bijna 13,4 liter). Gebruikelijk is de lage compressie op militaire voertuigen, in dit geval 5.95:1 (kun je benzine tanken van slechte kwaliteit). Uitgevoerd met twee Zenith carburateurs levert de krachtbron 190 pk bij 2.100 t/pm. Topsnelheid is 35 m/ph. ofwel zo’n 56 km/h.

      

Boven: Mowag. Onder: Clarktor.

Boven en onder: Zündapp in twee uitvoeringen.

Boven: Veldkeuken.

Boven: Ford M8.

We sluiten af met een foto van een Austin truckje. Binnenkort meer in deel 2 met daarin een 4×4 waarvan we het bestaan niet wisten. Plus nog wat interessante voertuigen met leuke wetenswaardigheden.

Fotografie: Ad Woolthuis. Tekst: Martin Brink.