Bij alle andere lockers, of het nu automatische of inschakelbare lockers zijn, worden beide steekassen intern mechanisch op enige manier met elkaar verbonden, dus ieder wiel, op dezelfde as, krijgt altijd 50% van de aandrijving. Hangt het wiel aan één zijde van de auto volledig in de lucht (dus 0% grip) dan gaat daar dus niet 100% van de aandrijving naartoe zoals bij een normaal open differentieel, maar krijgt het nog steeds de 50% welke het voorheen ook kreeg. De andere 50% blijft dus gewoon naar het wiel gaan dat nog wel contact met de ondergrond heeft en in principe dus nog grip heeft (afhankelijk van de ondergrond, bandenprofiel en spanning). Maar ondanks dat het wiel op de grond nog steeds maar 50% van de totale aandrijving krijgt, vloeit nu wel 100% van die aandrijfkracht via de steekas en het wiel naar de grond. Afhankelijk van de weerstand op de ondergrond betekent het dat een grotere kracht op je steekas komt te staan. In theorie kan het dus voorkomen dat 100% van de kracht die de motor via de aandrijflijn levert ook daadwerkelijk op één steekas kan komen te staan in geval je slechts één wiel hebt met 100% grip en drie wielen 0% grip hebben. Een 100% locker betekent indirect dat je zelf goed in de gaten moet houden wat je aan het doen bent. Daarom is een LSD geschikt voor mensen die geen technische kennis hebben van de aandrijflijn, terwijl echte 100% lockers toch wel met enige vorm van (technisch) verstand gebruikt dienen te worden.
Boven en onder: Het Spartan automatische lock systeem.
Automatische locker. Een automatische locker heet vaak: autolocker, lunchbox locker, Spartan Locker, Lockright locker, Detroit Locker. In feite komen ze allemaal op hetzelfde neer en sommigen komen zelfs uit dezelfde fabriek maar in een ander doosje. Een autolocker is een echte 100% locker, dat wil zeggen dat de differentieel werking nul is geworden. Bij de goedkope modellen worden enkel de interne tandwielen in je diff (satelietwielen/spidergears en je zonnewielen/sidegears) vervangen door een set speciaal gevormde klauwkoppelingen. In een normale toestand staat je diff (on- én offroad) altijd 100% gesperd/gelocked. Maar het klauwkoppeling mechanisme laat toe dat één wiel eventjes iets sneller kan draaien als het diff zelf. Wanneer je een bocht maakt, moet het wiel in de buitenbocht een grotere afstand afleggen in dezelfde tijd dan het wiel in de binnenbocht. Een automatische locker staat niet toe dat een wiel zachter kan draaien dan het diff zelf, maar staat wel toe dat een wiel tijdelijk iets sneller kan draaien dan het diff. Echter zodra de bocht voorbij is, dan zal de klauwkoppeling direct weer 100% locken. Het systeem werkt eveneens volledig automatisch; je hoeft als bestuurder niets te doen. Ideaal zou je zeggen, een echte 100% sper zonder dat je er omkijken naar hebt. Klopt helemaal. Maar dat voordeel is ook het grootste nadeel!
Boven en onder: De Lockright Locker.
Voor- en nadelen. Je hebt er als bestuurder namelijk geen invloed op. Rij je op de openbare weg, als je eigenlijk een normaal/open diff wil, dan heb je nog steeds een 100% gesperd diff. Alleen laat deze toe dat in een bocht een wiel net iets sneller kan draaien dan het diff en het binnenste wiel. Omdat dit meestal mogelijk gemaakt wordt door klauwkoppelingen die met iets van veerkracht in elkaar gedrukt worden, is er dus ook een bepaalde kracht nodig om die te laten ontkoppelen zodat het buitenste wiel daadwerkelijk eventjes sneller kan draaien. Met andere woorden, als de weg droog is en je hebt veel grip, dan is dit vrij makkelijk en vormt het nauwelijks een probleem. Maar als de weg nat of glad is, dan is het voor je banden moeilijker om de benodigde kracht door te geven die de klauwkoppelingen ontkoppelt. In situaties met gladde of vervuilde wegen met minder grip wil je locker derhalve liever 100% gelocked blijven en dat kan voor onverwachte/gevaarlijke situaties zorgen op rotondes en in bochten waar zo’n situatie zich voordoet. Ook als je locker eventjes los gekoppeld is om een bocht te maken, dan bestaat het ‘gevaar’ dat deze bij gas geven in een bocht automatisch te vroeg ‘vastgrijpt’. Het ontkoppelen van de klauwkoppeling en het eventjes iets sneller laten draaien van het buitenste wiel gaat in principe altijd gepaard met een klikkend/ratelend geluid. Heel soms, als er een behoorlijke kracht op staat voordat de klauwkoppeling ontkoppeld, dan klinkt en voelt dat als een harde klap, alsof je steekas breekt. Kort samengevat is de automatische 100% locker (mits goed geïnstalleerd en afgesteld) ideaal in het terrein, maar verre van ideaal op de openbare weg. Een bestuurder die niet weet dat een automatische 100% locker in jouw auto geïnstalleerd is kun je niet met jouw voertuig op pad sturen vanwege de potentieel gevaarlijke situaties die zich kunnen voordoen op met name vuile of gladde ondergrond. Immers, de auto locker is altijd gesperd en je kunt hem niet handmatig even uit zetten. Zoals beschreven zijn de goedkoopste merken zo gemaakt dat er enkel wat tandwielen in je bestaande diff vervangen worden middels de geleverde klauwkoppelingen.
Boven en onder: De Detroit Locker.
Toepassing. Toch zijn er ook duurdere automatische lockers, die gewoon als een complete unit geleverd worden. Dat is dan een compleet vervangend diff, waar je enkele je eigen (of nieuwe) lagers en je ringwiel op monteert. Voordeel van de goedkope uitvoeringen is de prijs; nadeel is dat je diff enkel zo sterk is als je originele diff zelf. Je bent met je bandenmaat dus enigszins beperkt middels de sterkte van je originele diff. Voordeel van de duurdere complete vervang units is dat deze een veel sterkere diff behuizing hebben. Dat vergemakkelijkt het rijden met grotere bandenmaten en motorvermogens zonder dat dit het risico verhoogd van schade aan je diff. Om hier boven genoemde redenen is een automatische locker vooral geschikt voor de wedstrijdwagen die op snelheid rijdt en of de ‘trailer queen’ (wagen puur voor offroad welke op de aanhanger naar en van een evenement gereden wordt). Het kan op de openbare weg, maar je moet er terdege rekening mee houden dat een automatische locker gemonteerd is, zeker in herfst en winter en/of met onwetende bestuurders.
Wordt vervolgd met bedienbare lockers!
Tekst: Maurice de Lannee (voor Custom Offroad).
Positraction. The old and original name for it. Always changing names and making them fancier.