Ere wie ere toekomt

Een stukje voorgeschiedenis van uw scribent. 

Een groot deel van mijn werkzame leven mocht ik, Peter Mastenbroek, op deze aardbol rondhuppelen met een arsenaal camera’s om mijn nek, fotojournalist spelend. In dat vak heb je veel te maken met de Auteurswet, anno 1912. Met ruim honderd jaar een behoorlijk oude wet, maar nog steeds razend actueel, zelfs, of beter nog juist in deze tijd van Internet en de daarmee gepaard gaande, ongekende mogelijkheden. Er waren in die verleden tijd altijd wel uitgevers die foto’s publiceerden zonder dat aan de maker van de foto te vragen en hem voor zijn werk te betalen. Ik heb maar liefst veertien rechtspraken inzake schending van mijn auteursrecht gevoerd en allen gewonnen, met bijgevolg leuke schadevergoedingen. Begrijp me hier goed; schenden van de Auteurswet is geen overtreding maar een misdrijf! Dat is beslist geen hoogdraverij van mijn kant want het wordt ook door de rechters als zodanig behandeld.

Artikel 1 van de Auteurswet (Bron: Wetboek on-line). Het auteursrecht is het uitsluitend recht van den maker van een werk van letterkunde, wetenschap of kunst, of van diens rechtverkrijgenden, om dit openbaar te maken en te verveelvoudigen, behoudens de beperkingen, bij de wet gesteld.

Kosten en baten. Wat heeft dat nu met off-road routes te maken zult u zich afvragen? Meer dan je denkt, namelijk alles! Als wij van de Recreatieve een nieuwe route uitzetten zijn wij daar gemiddeld drie tot vier weken mee bezig. Elk paadje rijden, uitproberen, optekenen, weggooien als het tegenvalt of er teveel verhard in zit en weer opnieuw beginnen. Als we eindelijk een route op papier hebben gaan de vrijwilligers het narijden om eventuele blinde vlekken van de uitzetters ‘weg te werken’ (lees: verbeteren). Kortom, een route uitzetten kost al met al best veel geld. Tenminste, als je dat goed wilt doen. Soms ook komen wij op eigen wegen van boeren aan wie wij netjes toestemming vragen of we een keer van hun eigen weg gebruik mogen maken. Terzijde, het uitzetten is eigenlijk het aller leukste werk. Vaak zelfs leuker dan het organiseren! Om dat geld een klein beetje terug te verdienen moet een route minimaal twee of drie keer georganiseerd worden. De reden is dat wij maar een beperkt aantal deelnemers per rit toelaten. Pas na die tweede of derde keer gaat zo’n route wat geld opleveren. In de regel steken we dat geld vervolgens weer in het zoeken en uitzetten van nieuwe routes.

De vinger op de zere plek. Waar wij nu ontzettend van balen is dat er deelnemers zijn die na het rijden van een rit van ons vrijwel direct onze route via het internet uploaden. Vaak ook nog eens vergezeld van ‘een mooi verhaal’ zodat iedereen de route kan maar ook graag wil gaan rijden. En passant wordt daarmee ook de gemaakte afspraak met de betreffende boeren geschonden en uiteraard worden wij daar achteraf op aangesproken! Voelt u zich nu aangesproken omdat u dat ook doet of wel eens gedaan heeft: denk dan nog eens terug aan het begin van dit verhaaltje toen we het hadden over Auteursrecht…

Wettelijk. Een routeboek is wettelijk namelijk een Auteursrechtelijk beschermd werk! Hij/zij die een route upload publiceert een Auteursrechtelijk werk en pleegt daarbij dus een misdrijf. Niet het ‘zogenaamde Amerikaanse bedrijf’ waar je de route vandaan pakt om hem te rijden is schadeplichtig, maar jij die de route daar heeft neergezet! Jij als persoon die de route dus daadwerkelijk gepubliceerd heeft op het internet!

Ik zal hierbij twee voorbeelden geven. Het bestuur van een Belgische club heeft ooit eens meegereden en onderweg elke pagina van onze route gefotografeerd. Enkele weken later organiseren zij onze route voor hun eigen club. De eigenaren van de start en controleposten hebben ons dat laten weten. Dat heb ik voor de rechter gebracht. Het resultaat is dat twee bestuursleden voor het gebruik van de route veroordeeld worden tot het betalen van (toen nog) 8.500,- gulden. Omdat ze de naam van de rechthebbende auteurs niet hebben vermeld wordt dat bedrag ook nog verdubbeld. Zo staat het letterlijk in de Auteurswet vermeld. Die club bestaat niet meer en de voorzitter heeft zijn auto moeten verkopen!

Een gewaarschuwd mens telt voor… In het tweede voorbeeld huurde een grote Nederlandse club, inmiddels ook een poosje terug, eens een route van ons (met contract voor eenmalig gebruik van de route) maar leverde één compleet deel niet in. Een jaar later lees ik dat ze een zware route gaan organiseren. Maar dat is niet het enige dat ik lees. Ik lees daarbij ook mijn eigen teksten horend bij die route en lees ook nog dezelfde startplaats. Snel een mailtje gezonden met, let op: u heeft de route gehuurd voor eenmalig gebruik, niet om hem een tweede keer te gebruiken. Ter verduidelijking daar een uittreksel van de wet bij gedaan. De club haalt, na overleg met hun jurist, gelukkig bakzeil en annuleert die maand hun route. Wat we hiermee in feite willen zeggen? Hou er rekening mee dat, als wij ontdekken wie onze routes upload, deze persoon een beste rekening kan verwachten! Het is stomweg wettelijk verboden om zonder toestemming van de auteursrechthebbende een werk van hem, in dit geval een route, te gebruiken. Voorkom dus dat het u veel geld kan gaan kosten!

Uit naam van de Recreatieve,  

Peter Mastenbroek.